Diagnoza psychologiczna dziecka stanowi próbę wyjaśnienia czynników i mechanizmów psychologicznych wpływających na funkcjonowanie człowieka. Służy poznaniu osoby badanej, jego możliwości rozwoju, specyfiki trudności w funkcjonowaniu szkolnym, osobniczym lub w relacjach rodzinnych. Diagnoza może dotyczyć całości funkcjonowania psychicznego danej osoby np. inteligencja i osobowość lub jednego z elementów funkcjonowania człowieka np. dominującego sposobu uczenia się.
Diagnoza może dotyczyć następujących sfer:
- poziomu funkcji poznawczych (intelektualnych)
- funkcji percepcyjno-motorycznych
- osobowości
- specyficznych trudności w nauce – dysleksja, dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia
- ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w nauce u dzieci przedszkolnych
- dysharmonii rozwojowych u dzieci przedszkolnych
- zaburzeń emocjonalnych
- trudności adaptacyjnych
Na diagnozę składają się:
- wywiady w przypadku dziecka przeprowadzany z rodzicami lub opiekunami oraz z dzieckiem,
- analiza opinii od innych psychologów, pedagogów, terapeutów pracujących z osobą badaną,
- analiza ewentualnej dokumentacji medycznej związanej z problemami zdrowotnymi mogącymi mieć wpływ na funkcjonowanie klienta,
- analiza wytworów np. prac plastycznych lub zeszytów ucznia
- bezpośrednia obserwacja zachowania w gabinecie psychologicznym,
- wykonanie specjalistycznych, wystandaryzowanych testów psychologicznych i pedagogicznych, które służą do oceny rozwoju intelektualnego, poznawczego, emocjonalnego, społecznego i językowego dziecka
Całościowa diagnoza funkcjonowania jest zawsze przeprowadzana przez zespół specjalistów w skład, którego wchodzą psycholog, pedagog logopeda i inni w zależności od potrzeb osoby badanej np. terapeuta SI, rehabilitant.
Każde badanie zakończone jest wydaniem opinii na piśmie i omówieniu wyników diagnozy oraz udzieleniem wskazówek do dalszego postępowania. Podczas omówienia klient otrzymuje informację na temat genezy zgłaszanych problemów oraz swoich mocnych stron, na których może się oprzeć w procesie terapii. Diagnosta proponuje również odpowiednie formy pomocy terapeutycznej.
W przypadku młodszych dzieci na szczegółowe omówienie diagnozy zapraszani są rodzice, dziecku przedstawiana jest wersja uproszczona, zgodna z jego aktualnym rozwojem. W przypadku młodzieży omówienie wyników odbywa się wspólnie dla dziecka i rodziców, chyba, że klient zgłasza inne potrzeby w tym zakresie. Chęć przeprowadzenia diagnozy należy potwierdzić podpisując zgodę na badanie diagnostyczne – wymagana jest zgoda zarówno rodzica, jak i nastolatka. lub innych instytucji np. świetlic oraz w razie potrzeby dokumentacja medyczna. Dziecko obserwowane jest także podczas spontanicznej zabawy.
Badanie psychologiczne w zależności od rodzaju trwa od dwóch do trzech godzin.
Możliwe jest podzielenie badania na krótsze spotkania.